Kwitnące rośliny w październiku

 Prowadzona ekstensywna gospodarka na małych poletkach, ratuje murawy kserotermiczne przed zarastaniem krzewami i drzewami. Wystarczy jeden zbiór siana, by zachować odwieczny charakter tych pól. Pozostało niewiele już takich miejsc. Wzgórze Konik to już ostanie łąki tak wysoko położone nad Dubieckiem. Ponownie tu zakwitły typowe dla takich miejsc rośliny.

Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea)

Jastrun właściwy (Leucanthemum vulgare) 

i brodawnik zwyczajny ( Leontodon hispidus)

Dziewięćsił pospolity (Carlina vulgaris)

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus)

Starzec jakubek (Senecio jacobaea)

Lebiodka pospolita ( Origanum vulgare)

Nakwietnik trębacz (Oecanthus pellucens)

to owad, który do niedawna posiadał kategorię EX - gatunek wymarły. W gminie Dubiecko jest to pierwsze stwierdzenie tego ciekawego, południowego owada, który rozpoczął ekspansję na północ Europy. "Śpiewa" podobnie do pasikonika ale łatwo ich odróżnić a nawet sfotografować i nagrać film.

Jesienne owoce z Pogórza Przemyskiego

 Październik to okres fenologiczny w którym rośliny można łatwo rozpoznawać po charakterystycznych owocach. Szczególnie widoczne są drzewa i krzewy południowych skłonów, gdzie słońce najmocniej i najdłużej świeci. Takimi roślinami są róże, głogi, śliwy, kaliny, które niezwykle ekspansywnie zajmują porzucone przez rolników pola. To etap przejściowy przed pojawieniem się drzew, najczęściej brzóz i olch. Taka gwałtowna sukcesja postępuje od 1990 roku i wzgórze Kopek nad Dubieckiem znika już w gęstym zadrzewieniu. 

Róża dzika (Rosa canina)

Dereń świdwa (Cornus sanguinea)

Jabłoń domowa (Malus domestica)*

Kalina koralowa (Viburnum opulus)

Śliwa tarnina (Prunus spinosa)

Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna)

Trzmielina zwyczajna (Euonymus europaea)

* siewki jabłoni porastające tarasy dawnych pól uprawnych, to doskonałe źródło pokarmu nie tylko dla dzików i saren. Rok 2021 to obfite owocowanie jabłoni, orzechów włoskich i leszczyn. Nasiona tych drzew i krzewów są często podkradane z ogrodów przez sójki i gawrony, a następnie roznoszone i ukrywane po okolicznych tarasach. Zapomniane, wyrastają na spore drzewa wydając owoce. Często można tam spotkać popielice i orzesznice, a nawet borsuki które nie pogardzą takim pokarmem.

Sierpniowa łąka z Józefowa

 Koniec sierpnia to ponowna pora kwitnienia roślin.  Kwitną one nie tak intensywnie, ale jest sporo gatunków, które kwitną późnym latem. Są to najczęściej rośliny dwuliścienne. Siedlisko szuwaru turzycowego zdominowane jest przez psiankę. Ta trująca roślina posiada w tym okresie wegetacji wszystkie fazy rozwojowe; od kwiatostanu, poprzez zielone i czerwone owoce. Stałym tubylcem turzycowiska jest niedawno przybyły do Polski pająk. Charakterystyczny wygląd samicy, to cechy pewne do oznaczenia tego gatunku. Przędzie ona nietypową sieć z zygzakiem.  Samiec nie jest już taki "wyjątkowy". 

Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara)

Głowienka pospolita (Prunella vulgaris)

Mięta polna (Mentha arvensis)

Jastrzębiec baldaszkowaty (Hieracium umbellatum)

Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi)

Rezerwat Krzemianka

Źródliska rzeki Krzemianki znajdują się w Puszczy Knyszyńskiej. Niezwykłe miejsce ze względu na charakter geologiczny i przyrodniczy. Z moren wypływają strumienie, które niosą spore ilości wody, tworząc kilkuhektarowe rozlewiska spotęgowane bobrowymi tamami. Jest tu sporo ciekawych roślin, choć pod koniec sierpnia, to raczej czas na grzyby. Jeszcze kwitnie kilka gatunków roślin naczyniowych, natomiast niektóre jak czworolist pospolity* ma już dorodne jagody.

Uczep zwisły (Bidens cernua)

Mięta nadwodna (Mentha aquatica)

Wierzbownica kosmata (Epilobium hirsutum)

Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum)

Czworolist pospolity (Paris quadrifolia)*

Pięknoróg największy (Calocera viscosa), 

grzyb z rodziny łzawnikowatych

* roślina trująca!

 

Bukiet ziół i kwiatów na Matki Boskiej Zielnej

 Kultywujemy tradycję święcenia bukietów ziół i kwiatów.  Na Podlasiu taki bukiet nazywa się równianką. Wprawdzie w kościele na porannej mszy było tylko kilka bukietów, to ważne, że pamiętamy o tym zwyczaju nawet mieszkając w mieście. Staraliśmy się zebrać jak najwięcej zbóż, ziół i kwiatów rosnących na polach Józefowa i Kolonii Łubniki. W naszym bukiecie znalazło się 15 gatunków roślin.

pszenica zwyczajna (Triticum aestivum)

owies zwyczajny (Avena sativa)

gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum)

mięta (Mentha spp)

dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

koper ogrodowy (Anethum graveolens)

bylica piołun (Artemisia absinthium)

aronia czarna (Aronia melanocarpa)

jarząb pospolity (Sorbus aucuparia)

chaber łąkowy (Centaurea jacea)

kosmos pierzasty (Cosmos bipinnatus)

przymiotno białe (Erigeron annuus)

nawłoć pospolita (Solidago virgaurea)

świerzbnica polna (Knautia arvensis)

jastrzębiec baldaszkowaty (Hieracium umbellatum)

Bukiet ziół i kwiatów na Matki Boskiej Zielnej

A przy okazji ładnie się prezentuje dzbanecznik (Nepenthes), ale to już obca roślina w naszej florze.

  

Biebrzański Park Narodowy

Tym razem kilkudniowy pobyt na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego i sporo ciekawych roślin. Teren Parku kojarzy nam się z łosiem i ornitologiczną enklawą wodniczki, to jednak sporo tutaj botanicznych rzadkości. Turzyca Buxbauma to gatunek zamieszczony w "Polskiej czerwonej księdze roślin" jest gatunkiem zagrożonym i objętym ochroną. W Polsce występuje na kilku stanowiskach. Natomiast gatunkiem objętym ochroną ścisłą jest sasanka otwarta. Niestety, w sierpniu można ją spotkać tylko w postaci rozet liści odziomkowych i przekwitłych pędów, gdyż kwitnie wczesną wiosną i wtedy posiada liście podkwiatkowe silnie owłosione i okazałe kwiaty. Kolejnym gatunkiem objętym ochroną ścisłą jest goryczka wąskolistna, rośnie na mechowisku Grzędy, wyróżnia się błękitnym kolorem kwiatów wśród zieleni traw i turzyc.

Turzyca Buxbauma (Carex buxbaumii)

Sasanka otwarta (Pulsatilla patens)

Goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe)

Pajęcznica gałęzista (Anthericum ramosum)

Przetacznik kłosowy (Veronica spicata)

Bodziszek czerwony (Geranium sanguineum) 

     

Storczyki w Białymstoku

 W granicach administracyjnych Białegostoku przy ulicy Feliksa Filipowicza znalazłem siedlisko 42 storczyków, rośliny rosły na poboczu drogi, mocno zacienione przez sosny. Na kilkunastu metrach kwadratowych rosło 30 storczyków w fazie generatywnej i 12 w fazie wegetatywnej. Nie jest to gatunek rzadki, jednak rośnie w tak nietypowym miejscu, że stanowi ciekawostkę botaniczną. Nektar kruszczyka szerokolistnego (Epipactis helleborine) zawiera związki chemiczne które działają na owady narkotycznie. Powodują spowolnienie reakcji a tym samy wydłużają czas spędzony podczas zapylania kwiatów, zresztą mało atrakcyjnych. Gatunek podlega ochronie częściowej a do 2014 roku był pod ochroną ścisłą.

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) najokazalsze rośliny

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine)  w fazie kwitnienia

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) kwiatostan

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) owocostan

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) z mrówkami z rodzaju Lasius spp.

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine), rośliny w fazie wegetatywnej

 

W dniu 25.07.2021 r. ponownie odwiedziłem pobocze ul. Filipowicza, znalazłem jeszcze 5 stanowisk idąc w stronę Śródlesia, w sumie oznaczyłem 18 storczyków w fazie generatywnej i 5 w fazie wegetatywnej. 

Ulica Konstantego Ciołkowskiego

 Kilka tygodni po pierwszym skoszeniu trawników głównych ulic Białegostoku, ponownie w połowie lipca mamy kolejne kwitnące rośliny. Sprzyjające opady i mniejsza sukcesja traw spowodowały, że można spotkać dziesiątki gatunków pięknie kwitnących roślin.  A widać to wszystko wzdłuż niezwykle ruchliwej ulicy. O taką łąkę kwietną nie trzeba się nawet starać, sama urośnie. Szkoda, że za parę dni znowu zostanie skoszona, kierowcy też nie mają czasu na oglądanie tej mozaiki kolorów chyba, że w czasie postoju przed światłami lub w korku.

Kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium)

 

Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa)

Marchew zwyczajna (Daucus carota)

Dziewanna drobnokwiatowa (Verbascum thapsus)

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

Świerzbnica polna (Knautia arvensis)

Zawciąg pospolity (Armeria maritima)

Jasieniec piaskowy (Jasione montana)

Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum)

Wyka sierpowata (Medicago falcata)

Powój polny (Convolvulus arvensis)

Koniczyna polna (Trifolium arvense)

Koniczyna dwukłosowa (Trifolium alpestre)

Traganek szerokolistny (Astragalus glycyphyllos)

Żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare)

Lnica pospolita (Linaria vulgaris)

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus)