Obuwik pospolity

 Czynna ochrona wielu krajowych storczyków nakazuje monitoring tych coraz rzadszych roślin. Choć fenologicznie pora roku wydaje się zbyt późna, można jeszcze policzyć kilka gatunków. Tym razem to obuwik pospolity. Grądziki na bagnach, nie za wysokie, nie za niskie, to miejsce występowania tego storczyka, który tylko z nazwy jest pospolity. Siedliska okazały się bogate w te rośliny, choć form wegetatywnych było sporo, to generatywnych nie za wiele. Po przeprowadzonej inwentaryzacji można wyciągnąć wnioski co do zakresu zadań czynnej ochrony i podjąć działania w celu ochrony siedlisk tych cennych i pięknych storczyków.

Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) forma generatywna

Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) forma generatywna z owocostanem

Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) forma wegetatywna

Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine)

Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) i kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) 

Kolejna rzadkość to paproć, pospolita tylko z nazwy, nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum) 

Liparis loeselii, storczyk z Szuszalewa

 Kolejna monografia z łacińskim tytułem dotyczy rzadkiego przypadku rozmnażania wegetatywnego biebrzańskiego storczyka. Odkrycie tego konkretnego stanowiska jest o tyle ciekawe, z botanicznego punktu widzenia, co niezwykle rzadkie do udokumentowania fotograficznego. Lipiennik Loesela, u którego rozmnażanie generatywne jest dominujące i do wytworzenia pędu kwiatowego potrzebuje 7 lat, wytworzył jednoroczny pęd z pachwiny pseudobulwy.  W siedlisku torfowiska alkalicznego jest niezwykle trudny do znalezienia, szczególnie w okresie późnego lata. Storczyk od 1946 r. jest objęty ochroną ścisłą i wymaga czynnej ochrony gatunkowej. 

Lipiennik Loesela Liparis loeselii 

wyrastający z zeszłorocznej pseudobulwy.

Lipiennik Loesela Liparis loeselii 

z zeszłorocznym pędem

Lipiennik Loesela Liparis loeselii 

z pędem generatywnym

Lipiennik Loesela Liparis loeselii 

w skali porównawczej. Forma generatywna i wegetatywna

Siedlisko lipiennika w okolicy Szuszalewa

Carex otomana

 

Murawy kserotermiczne składające się z rzadkich roślin to bardzo ciekawe botanicznie siedliska. Na Pogórzu Dynowskim pozostało ich niewiele. Na jednej, na szczęście użytkowanej kośnie, rosła kępa turzycy. Wygląd i budowa kwiatostanu wskazywały na turzycę z sekcji Phaestoglochin. Jak się okazało rzadka i trudna do oznaczenia. Po czterech miesiącach korespondencji z polskimi i czeskimi botanikami oraz pomocy kolegów z forum „Jaka to roślina” można z pewnością oznaczyć turzycę jako gatunek Carex otomana. Turzyca nie ma polskiej nazwy i jej zasięg to południowa Europa i Środkowa Azja.  U nas stwierdzona jeden raz obok Żagania w 2022 r. W literaturze i Internecie nie znalazłem informacji o występowaniu na Pogórzu Dynowskim a tym bardziej we Wschodnich Karpatach.

Kępa turzycy Carex otomana

Kwiatostan po przekwitnięciu Carex otomana

Kwiatostan z dojrzewającymi pęcherzykami Carex otomana

Owocostan dojrzały Carex otomana

Jedna z cech diagnostycznych - języczek  liściowy Carex otomana

Pływacz zachodni

 Kolejna inwentaryzacja tej rzadkiej rośliny może napawać optymizmem, pomimo obniżonego poziomu wody w szuwarze, liczba kwitnących pędów wzrosła o 117. Wprawdzie w jednym z zeszłorocznych miejsc pływacz zniknął ze względu na pojawienie grubej warstwy pła, to na otwartej przestrzeni lustra wody ma się znaczniej lepiej. 575 kwitnących pędów pływacza zachodniego* oznacza dość stabilne stanowisko tej jednej z niewielu krajowych mięsożernych roślin.  

Pływacz zachodni (Utricularia australis)

Pływacz zachodni (Utricularia australis)

Pływająca łodyga z pęcherzykami pułapkowymi

Siedlisko w szuwarze wielkoturzycowym

Stanowiska kwitnących pędów po inwentaryzcji w dniu 02.09.2023 r.

* gatunek chroniony ze statusem czerwonej listy NT - bliski zagrożenia